Satınalma Performans Göstergeleri Nelerdir?

Satınalma sürecinin başlangıcından bitiş anına kadar geçen sürede gerçekleştirilen satınalma performans kriterlerinin, ne kadarı şirket için doğru ne kadarının yanlış olduğunu belirleyebilmek için bazı satınalma performans göstergelerinden yararlanılır. Bu göstergeleri belirlemek için geçtiğiniz yılın kriterlerini incelemek, size kolaylık sağlayacaktır.

Bir satınalma sürecinde pazarlığın önemli bir kriter olduğunu bilsek de en uygun fiyattan tedarikçi bulmanın işletme için her zaman faydalı olamayabileceğini de unutmamak gerekir. Bu tip durumlarda satınalma performans göstergelerinde; kapsamlı olması, şirket amaçlarıyla ve diğer birimlerle bağlantılı olması, dinamik olması ve uygun sistemlerle desteklenmesi gibi özellikler aranmalıdır. Bu özelliklerin sağlanması, karşılaştırmayı kolaylaştıracak ve en uygun seçeneği bulma ihtimalini de kuvvetlendirecektir.

Satınalma Performans Göstergeleri

Satınalma sorumlularının satınalma performansının ölçümü ve diğer satınalmalarla daha kolay karşılaştırma yapabilmeleri için kullanılabilecek göstergelerden bazıları şunlardır

Maliyet Ölçüsü

Maliyet ölçünüz yıl bazında gerçekleştirmiş olduğunuz satınalmaların, işletmenin genel finansal durumuna sağladığı katkının en önemli göstergelerinden biridir. Maliyet ölçülerini 4 kategoriye ayırabiliriz, bunlar;

• Maliyet Önleme : Satınalma gerekeni yapmamış olsaydı tedarikçiye harcanan bütçeyi temsil eder.
• Hedef Fiyat Ölçüleri: Bu ölçü ile müşterinin bitmiş bir ürünün pazardaki haline ödeyebileceği maksimum fiyat belirlenir. Böylece satınalmalarınızda, kullanılacak malzemenin maliyet fiyatlarını hesaplarken tahmin yürütme fırsatı yakalamış olursunuz.
• Maliyet Düşürme Ölçüleri: Bir tedarikçiye şu an ödenen fiyat ile bir önceki satınalmada ödenmiş olan fiyatın karşılaştırılmasında kullanılır.
• Güncel Fiyat / Fiyat İndeksi Karşılaştırılması: Belli bir süre boyunca bir ürün grubunun fiyat indeksiyle satın alınan fiyatın karşılaştırılmasına dayanır.

Stok Ölçüsü

Bir işletme için stok takibini doğru yapmak oldukça kritiktir. Stok değerlerinde yapılan en ufak yanlışlıklar doğrudan satınalmayı etkileyeceği için, şirketin finansal durumuna da zararlı etkileri olacaktır. Bu yüzden stok takibi yaparken yalnızca stok devir hızına değil, stoğun toplam satışa oranı, planlanan ve gerçek stok durumu ve o stoğu bünyenizde bulundurma maliyeti gibi kriterleri de dikkate almak gerekmektedir. 

Tedarikçi Hata Oranı

Satınalma sorumlusunun tedarikçilerden temin ettiği ürün veya hizmette hedeflenen hata oranı %0 olmalıdır. Bu oran;

Hatalı parça oranı = Hatalı Parça Sayısı / Toplam Parça Sayısı

denkleminden elde edilir. Oran ne kadar düşükse seçilen tedarikçinin de bir o kadar uygun olduğu anlamına gelir.

Gelir Ölçüsü

Gelir ölçüsü satınalma süreciyle doğrudan ilişkili olmasına rağmen birçok işletme tarafından hala uygulanmamaktadır. Tedarikçiden gelen mal veya hizmet ne kadar erken ve uygun fiyatla gelirse, satışa sunulacak ürünün de durumunu etkileyeceğinden direkt olarak işletmenin gelirine etki etmiş olur.

Kalite Ölçüsü

Kalite ölçüsü firmalar tarafından satınalma sürecinde kullanılan en yaygın ölçülerden biridir. Genel olarak nicel ölçümler, kullanıcı anketleri ve tedarikçi kalite sertifikasyon programları kalite ölçüsünün kriterlerini oluşturmaktadır.

Nicel ölçüler; hatalı ve hatasız sevkiyat oranlarını veya hatalı tedarik edilen ürünler sonucu tedarikçilerden temin edilen para miktarını baz alır.

Kullanıcı anketleri; bir çok işletme tedarikçiden gelen malın kalitesini veya özellik bakımından kullanıcının memnuniyetini ölçmek için bu tip anketlere başvurur. Böylece müşterilerinin seçilen tedarikçilerden memnun olup olmadığı da saptanmış olur.

Sertifikasyon programı; tedarikçilerin ISO gibi kalite sertifikalarına sahip olması işletmeler için büyük önem arz etmektedir. Bu yüzden satınalma sorumluları seçmiş oldukları tedarikçilerin hangi sertifikalara sahip olduğuna dikkat etmektedir.

Satınalma performans hedefleriniz doğrultusunda bu göstergelerden mümkün olduğunca fazla yararlanmak, firma içinde size de bir sistematiklik kazandıracağı gibi geçmiş satınalmalarınızda meydana gelen hataların gelecekteki alımlarda gerçekleşme riskini de azaltacaktır.

Yepyeni bir satınalma deneyimi sunarak satınalma performans göstergelerini maksimuma çıkaran OfisPaneli’ne başvurarak işletmenizin tedarik anlaşmalarını tek platform üzerinden yapabilirsiniz.