Muhtasar Beyanname Nedir? Nasıl Hesaplanır?

Birçoğumuzun adını sıklıkla duyduğu fakat anlamını tam olarak bilmediği bir tanım olan “Muhtasar beyanname”, Gelir Vergisi Kanunu’nun 84. maddesinde şu şekilde açıklanmıştır; “İşverenler ya da vergi tevkifatı yapan diğer kişilerce kesilen vergi matrahının toplu olarak vergi dairesine bildirilme işlemidir.” Bu açıklamaya baktığımızda, muhtasar beyannamenin kaynakta kesinti ile yani stopaj usulü vergilendirme ile ilgili olduğu anlaşılmaktadır. OfisPaneli olarak, muhtasar beyanname ile ilgili çeşitli bilgileri paylaştığımız bu yazımızda, muhtasar beyanname veren kişiler, beyanname veriliş zamanı, beyannameye konu olan ödemeler ve vergi hesaplama örneği gibi konulara değindik.

Muhtasar Beyannameyi Kimler Verir?

Muhtasar beyannamede vergi aslı, vergi borcu olan kişiden değil, vergiyi kaynağında kesmekle yükümlü olan kişiden talep edilir. Kanuna göre, stopaj vergisi kaynakta kesildiğinden, vergiyi kesen taraf burada sorumlu durumundadır. Vergiden sorumlu olan taraf, vergi tutarını stopaj usulü ile hesaplayarak vergi mükellefinin bağlı olduğu vergi dairesine beyan eder ve ödemesini gerçekleştirir. Bu tür bir vergilendirmeye en iyi örnek, ücretli çalışanların ücretlerinden işveren tarafından kesilip vergi dairesine ödenen vergilerdir.

Muhtasar beyanname veren kişiler şunlardır;

• Serbest meslek erbapları
• Yatırım fonu yöneten kişiler
• Dernekler ve vakıflar
• İş ortaklıkları
• Kazanç bakımından zirai ve bilançoya tabi çiftçiler
• Kamu idare ve kuruluşları
• Ticaret şirketleri
• İktisadi kamu kuruluşları

Muhtasar Beyanname Ne Zaman Verilir?

Muhtasar beyanname verme süresi, işletmede çalışan sayısına göre belirlenmektedir. 10 kişiden az çalışanı olan şirketler, konu ile ilgili olarak vergi dairesini bilgilendirdikten sonra üç ayda bir muhtasar beyanname verirken, 10 kişiden fazla çalışanı olan şirketler her ay muhtasar beyanname vermek zorundadırlar.

Muhtasar beyanname aylık olarak veriliyorsa, beyannameye konu olan ayı takip eden ayın 26. günü akşamına kadar muhtasarı beyan edip ödemesini gerçekleştirmelidirler. Örneğin, mart ayına ait muhtasar beyanname nisan ayının 26. gününe kadar beyan edilip, ödenmelidir.

Muhtasar beyanname üç ayda bir veriliyorsa, üçüncü ayı takip eden ayın 26. gününün akşamına kadar beyan edilmeli ve vergi ödemesi gerçekleştirilmelidir. Örneğin, nisan-mayıs-haziran dönemine ait muhtasar temmuz ayının 26. gününün akşamına kadar beyan edilip, ödenmelidir.

Muhtasar Beyannameye Konu Olan Ödeme Türleri

Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesi, muhtasar beyannameye konu ödemeler üzerinden yapılacak olan tevkifatları açıklamaktadır. Kanunda belirtilen ödemelere baktığımızda, tevkifatı ile en sık karşılaşılan ödemeleri şu şekilde sıralayabiliriz;

Muhtasar beyanname ile beyan edilecek diğer ödeme türleri için, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın web sitesinde bulunan tabloya bakabilirsiniz.

Muhtasar Beyanname Nasıl Hesaplanır?

27 kişinin çalıştığı ve çalışanların 25 tanesinin asgari ücret aldığı bir işletme olduğunu farz edelim. Bu işletme, bina kirası olarak da 30.000 TL ödeme yapıyor diyelim. Bu durumda, işletmenin her ay muhtasar beyanname vermesi gerekmektedir.

İşletmenin beyanname verirken kullanacağı hesap şekli şöyle olacaktır;

• 25 kişi asgari ücretle çalıştığından, bu kişilerin vergi kesintileri 011 kodu ile muhtasarda beyan edilir.
• Geriye kalan iki kişi ise, 012 kodu ile muhtasarda beyan edilir.
• Ücretler üzerinden hesaplanan damga vergisi tutarı ise, ücretli ayrımı yapılmaksızın 302 kodu ile beyan edilir.
• 000 TL olan aylık kira geliri önce brüt hale getirilir ve vergi miktarı hesaplanır. Ardından 041 kodu ile muhtasar beyannamede yer alır.

Şirketiniz için tasarruf ve yönetim tavsiyeleri için, OfisPaneli Blog bölümünü takipte kalmanızı öneriyoruz.